Amelogeniny i ich rola w procesach gojenia skóry i błony śluzowej jamy ustnej
DOI:
https://doi.org/10.20883/jofa.3Słowa kluczowe:
amelogenina, skóra, jama ustna, gojenieAbstrakt
Amelogeniny są mieszaniną hydrofobowych białek, które są głównymi organicznymi składnikami rozwijającego się szkliwa. Główną funkcją amelogenin i produktów ich rozpadu jest udział w tworzeniu przestrzeni i środowiska sprzyjającego mineralizacji szkliwa. Stosowane są w chirurgii przyzębia w celu wspomagania regeneracji tkanek. Bazując na dowodach klinicznych, iż amelogeniny mają pozytywny wpływ na gojenie tkanki przyzębia, zasugerowano nowe ich zastosowanie. Przeprowadzone badania potwierdziły, że amelogeniny mogą być stosowane w gojeniu ran skóry.
Pobrania
Bibliografia
Honda MJ, Suda N. A New Function of Amelogenin — From Bench to Clinics, and Clinics to Bench. J Oral Biosci. 2011;53(3):241–247.
Brookes SJ, Robinson C, Kirkham J, Bonass WA. Biochemistry and molecular biology of amelogenin proteins of developing dental enamel. Archs Oral Biol. 1995;40(1):1–14.
Ruan Q, Moradian‑Oldak J. Amelogenin and Enamel Biomimetics. J Mater Chem B. 2015;3:3112–129.
Salido EC, Yen PH, Koprivnikar K, Yu LC, Shapiro LJ. The human enamel protein gene amelogenin is expressed from both the X and the Y chromosomes. Am J Hum Genet. 1992; 50(2):303–316.
Lyngstadaas SP, Wohlfahrt JC, Brookes SJ, Paine ML, Snead ML, Reseland JE. Enamel matrix proteins; old molecules for new applications Orthod Craniofac Res. 2009;12:243–253.
Deutsch D, Haze‑Filderman A, Blumenfeld A, Dafni L, Leiser Y, Shay B, GruenbaumCohen Y, Rosenfeld E, Fermon E, Zimmerman B, Haegewald S, Bernimoulin, JP, Taylor AL. Amelogenin, a major structural protein in mineralizing enamel, is also expressed in soft tissues: brain and cells of the hematopoietic system. Eur J Oral Sci. 2006;114(1): 183–189.
Bosshardt DD. Biological mediators and periodontal regeneration: a review of enamel matrix proteins at the cellular and molecular levels. J Clin Periodontol. 2008;35(8):87–105.
Yagi Y, Suda N, Yamakoshi Y, Baba O, Moriyama K. In vivo application of amelogenin suppresses root resorption. J Dent Res. 2009; 88:176–181.
Häkkinen L, Larjava H, Fournier BPJ. Distinct phenotype and therapeutic potential of gingival fibroblasts Cytotherapy. 2014;16(9):1171–1186.
Phipps RP, Borrello MA, Blieden TM. Fibroblast heterogeneity in the periodontium and other tissues. J Periodont Res. 1997;32:159–65.
Wyganowska‑Swiatkowska M, Urbaniak P, Lipinski D, Szalata M, Kotwicka M. Human gingival fibroblast response to enamel matrix derivative, porcine recombinant 21.3-kDa amelogenin and 5.3-kDa tyrosine‑rich amelogenin peptide. Hum Cell. 2017;30(3):181–191.
Romanelli M, Dini V, Vowden P, Ågren MS. Amelogenin, an extracellular matrix protein, in the treatment of venous leg ulcers and other hard‑to‑heal wounds: Experimental and clinical evidence. Clin Intervent Aging. 2008;3(2):263–272.
Kasuya A, Tokura Y. Attempts to accelerate wound healing. J Dermatol Sci. 2014;76(3):169–172.
Miron RJ, Sculean A, Cochran DL, Froum S, Zucchelli G, Nemcovsky C, Donos N, Lyngstadaas SP, Deschner J, Dard M, Stavropoulos A, Zhang Y, Trombelli L, Kasaj A, Shirakata Y, Cortellini P, Tonetti M, Rasperini G, Jepsen S, Bosshardt DD. Twenty years of enamel matrix derivative: the past, the present and the future. J Clin Periodontol. 2016;43(8):668–683.
Maycock J, Wood SR, Brookes SJ, Shore RC, Robinson C, Kirkham J. Characterization of a porcine amelogenin preparation, EMDOGAIN, a biological treatment for periodontal disease. Connect Tissue Res. 2002;43(2–3):472–476.
Mirastschijski U, Konrad D, Lundberg E, Lyngstadaas SP, Jorgensen LN, Agren MS. Effects of a topical enamel matrix derivative on skin wound healing. Wound Repair Regen. 2004;12(1):100–108.
Maymon‑Gil T, Weinberg E, Nemcovsky C, Weinreb M. Enamel Matrix Derivative Promotes Healing of a Surgical Wound in the Rat Oral Mucosa. J Periodontol. 2016;87:601–609.
Weinberg E, Topaz M, Dard M, Lyngstadaas P, Nemcovsky C, Weinreb M. Differential effects of prostaglandin E2 and enamel matrix derivative on the proliferation of human gingival and dermal fibroblasts and gingival keratinocytes. J Periodont Res. 2010;45: 731–740.
Yuan K, Chen CL, Lin MT. Enamel matrix derivative exhibits angiogenic effect in vitro and in a murine model. J Clin Periodontol. 2003; 30:732–738.
Schlueter SR, Carnes DL, Cochran DL. In vitro effects of enamel matrix derivative on microvascular cells. J Periodontol. 2007;78(1):141–151.
Romanelli M. Amelogenin: extracellular matrix protein for the treatment of hard‑to‑heal wounds. Wounds UK. 2010:6(2).
Vowden P, Romanelli M, Peter R, Boström Å, Josefsson A, Stege H. The effect of amelogenins (XelmaTM) on hard‑to‑heal venous leg ulcers. Wound Rep Reg. 2006;14:240–246.
Miron RJ, Dard M, Weinreb M. Enamel matrix derivative, inflammation and soft tissue wound healing. J Periodontal Res. 2015;50:555–569.
